Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Kluczborka. Do najważniejszych z nich należą:

• 1. • Program "Kluczbork dla rodziny +";

     • Program "Gmina Kluczbork dla Seniora";

     • Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kluczbork na lata 2022-2027;

     • Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Kluczbork na lata 2023-2024;

     • Program profilaktyczny "Szczepienia przeciw brodawczakowi ludzkiemu (rak szyjki macicy) HPV;

     • Powiatowy Program profilaktyczny "Szczepienia przeciw meningokokom".

Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.

Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2023 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Kluczbork związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że wpływ na malejącą tendencję ma znacząco odznaczający się w 2022 r. poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”), podczas gdy w 2023 r. w budżecie gminy wydatki na ten cel uległy znaczącemu zmniejszeniu, gdyż zadanie to przejął ZUS. Kluczowa część środków zrealizowanych przez gminę w 2022 r. dotyczyła również wypłaty dodatku osłonowego i węglowego dla mieszkańców oraz świadczeń społecznych związanych z udzielaniem pomocy obywatelom Ukrainy, podczas gdy w 2023 r. charakteryzowały się one znacznie mniejszą kwotą.

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka. 

Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy czy ustaw o dodatku węglowym, elektrycznym.

Obecna struktura organizacyjna Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia. 

Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2023 r. OPS wydatkował 27.763.789, 56 zł, z czego 14.513.292,92 zł wydatkowano na zadania własne i pochodziła z następujących źródeł: budżet gminy, dofinansowanie UW oraz Fundusz przeciwdziałania COVID-19. Tak wysokie zmniejszenie wydatków w stosunku do 2022 r. spowodowane było m.in. przeniesieniem realizacji Programu 500+ do ZUS.

Źródłem finansowania zadań realizowanych przez OPS są: 

• środki własne gminy, 

• dotacje do zadań własnych, 

• oraz dotacje do zadań zleconych.

W trakcie 2023 r. OPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, tj. w ramach programów "Posiłek w szkole i w domu", "Asystent rodziny i koordynator pieczy zastępczej", "Korpus Wsparcia Seniorów", czy "Opieka 75+". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej OPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, m.in. prowadzenie Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej.

Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2023 r.

• W 2023 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 402 rodziny, a niepieniężnymi 231 rodzin. 

• Pracę socjalną świadczono wobec 679 rodzin.

wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny w 2023 r.

OGRZEWALNIA

Od listopada 2019 r. udzielaniem schronienia osobom bezdomnym przebywającym na terenie Gminy Kluczbork zajmuje się Ośrodek Pomocy Społecznej, który prowadzi Ogrzewalnię. Z usług w/w placówki mogą korzystać zarówno bezdomne kobiety jak i bezdomni mężczyźni, a jej siedziba znajduje się w Kluczborku przy ul. Zamkowej 6. 

Ogrzewalnia jest czynna codziennie w okresie zimowym tj. od stycznia do kwietnia i w okresie od października do grudnia danego roku, w godzinach od 18.00 do 8.00 (14 godzin). Placówka posiada 20 miejsc.

Z ogrzewalni w 2023 r. skorzystało 46 osób. Łącznie kwota udzielonych świadczeń 75.979 zł.

Na terenie gminy funkcjonuje Środowiskowy Dom Samopomocy w Kluczborku z filią w Kuniowie. Obszarem działania jest powiat kluczborski. Ośrodek finansowany jest z budżetu państwa w ramach zadań zleconych oraz środków własnych gminy.

ŚDS posiada dwa odrębne budynki. Ośrodki ogółem posiadają 86 miejsc dotowanych, w tym w Kluczborku 36, natomiast w Kuniowie 50. Uczestnicy z terenu Gminy Kluczbork na zajęcia dowożeni są 2 samochodami, będącym na wyposażeniu ŚDS oraz busami z Administracji Oświaty w Kluczborku (koszt dowozu pokrywany jest ze środków gminy).

W filii w Kuniowie w zajęciach uczestniczą osoby z zespołami otępiennymi w tym z chorobą Alzheimera oraz osoby w dużym stopniu samodzielne, które przygotowywane są m.in. do podjęcia rehabilitacji zawodowej. W Kluczborku w zajęciach uczestniczą osoby o znacznych deficytach psychofizycznych. Ogólnie jest 36 osób ze sprzężoną niepełnosprawnością i spektrum autyzmu.

Celem domu jest usamodzielnianie uczestników poprzez uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia, zwłaszcza kształtowanie umiejętności zaspakajania podstawowych potrzeb życiowych i umiejętności społecznego funkcjonowania, motywowanie do aktywności zawodowej, leczenia i rehabilitacji. Aby osiągnąć cel prowadzone jest postępowanie wspierająco – aktywizujące, w szczególności poprzez organizację szerokiego zakresu treningów oraz pomocy w sprawach życia codziennego.

Działania podejmowane w 2023 r. przez pracowników Środowiskowy Dom Samopomocy w Kluczborku pozwoliły na realizację wyznaczonego planu pracy oraz harmonogramu imprez integracyjnych. Zapewniono systematyczny dostęp do terapii zajęciowej oraz treningów poprawiających funkcjonowanie podopiecznych obejmujące różne obszary życia:

• z zakresu funkcjonowania w codziennym życiu;

• z zakresu komunikacji i umiejętności interpersonalnych;

• z zakresu umiejętności spędzania czasu wolnego;

• terapia zajęciowa;

• edukacja zdrowotna;

• poradnictwo psychologiczne;

• rehabilitacja ruchowa;

• zajęcia edukacyjno-poznawcze;

• pomoc w załatwianiu spraw urzędowych;

• współpraca z rodziną;

• przygotowanie do podjęcia zatrudnienia;

• integracja uczestników.

Stan liczebny uczestników na dzień 01.01.2023 r. wynosił 98 osób. Na dzień 31.12.2023 r. liczba uczestników wynosiła 90 osób. W ciągu roku 2023 wsparciem objęto 112 osób.

Ogółem zrealizowane wydatki w Dziale 852 wyniosły w 2023 r. - 2.816.333,02 zł.

Szczegółowe dane dotyczące udzielanej pomocy, zostały przedstawione w Sprawozdaniu z Działalności Środowiskowego Domu Samopomocy za rok 2023.

Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki gminy w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.

Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniał on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.

Na rzecz ochrony zdrowia w 2023 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej. 

Dokładniejszy opis zadań zrealizowanych w ramach pożytku publicznego znajduje się w części raportu dotyczącej Współpracy z NGO.